B3 VİTAMİNİ NEDİR?

B3 vitamini suda çözünen B vitaminlerinden biridir. B3 vitaminiyle birlikte anılan niasin nedir? Bu vitamin zamanda niasin ve nikotinik asit isimleriyle de bilinir. Ek olarak niasinamid ve inositol hekzanikotinat isimli farklı iki formu da bulunmaktadır.

B3 Vitamini Ne İşe Yarar?

Bütün B vitaminleri gibi B3 vitamini de karbonhidratları vücudun enerji olarak kullanabilmesi için glikoza çevirme özelliği bulunmaktadır. Aynı zamanda diğer besin öğeleri olan yağ ve proteinlerin de enerji üretimi için kullanılmasını sağlar.

B3 vücudun seks hormonlarının ve stres ile alakalı hormonlarının düzenlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda dolaşımın gelişmesine ve inflamasyonun bastırılmasına destek olur.

Bütün B vitaminleri gibi, B3 de suda çözünür bu yüzden neredeyse hiç depolanmaz.

Günlük B3 ihtiyacınızın tamamını dengeli bir beslenme düzeniyle diyetinizden sağlayabilirsiniz. B3 vitamini eksikliğinin görülme sıklığı oldukça düşüktür. Genel olarak B3 vitamini eksikliği alkolik bireylerde görülmektedir.

B3 eksikliği belirtileri şu şekildedir;

• Sindirim Problemleri
• Yorgunluk
• Ağız Yaraları
• Kusma
• Dolaşım Bozukluğu
• Depresyon

Şiddetli B3 eksikliği Pellegra adı verilen bir hastalığa neden olmaktadır. Pellegra nedir sorusunun cevabı yazının devamında özetlendiği gibidir.

Pellegra Hastalığı Nedir?

Pellegra’nın belirtileri; çatlamış ve pul pul olmuş deri, bunama ve ishal olarak sıralanabilir. Genellikle dengeli bir beslenme programına eşlik eden B3 vitamini içeren ilaçlar sayesinde tedavi edilir. Niasin eksikliği aynı zamanda ağızda yanma hissi ve yutkunmada zorlanma, parlak kırmızı renkli dil gibi belirtilere de neden olabilir.

Bu belirtilerin ortadan kaldırılması için zaman zaman çok yüksek dozlarda B3 vitamini takviyesi gerçekleştirilmektedir. Fakat önerilen günlük tüketim dozlarının üzerinde ve bir sağlık danışmanından bilgi almadan yüksek dozlarda B3 vitamini takviyesi yapmanız önerilmemektedir.

Yüksek Kolesterol ve B3 Vitamini

Niasin (Niasinamid değil) 1950’li yıllardan beri kötü kolesterol olarak kabul edilen LDL kolesterolünün ve yüksek trigliserit seviyelerinin düşürülmesi için kullanılmaktadır. Fakat yüksek dozda Niasin takviyesinin rahatsız edici yan etkileri bulunmaktadır. Bu belirtiler:

• Cilt Renginde Değişiklikler
• Genellikle Birkaç Hafta Süren Mide Rahatsızlığı
• Baş Ağrıları
• Baş Dönmeleri
• Bulanık Görme
• Artmış Karaciğer Hasarı Riski

Yavaş salınımlı niasin içeren ilaçlar belirtilerden bazılarını azaltmaktadır. Fakat uzun süreli kullanım karaciğerin zarar görmesiyle karakterizedir. Buna ek olarak B 3 vitamini (Niasin) takviyesi için kullanılan ilaçlar diğer kolesterol tedavisinde kullanılan ilaçlarla etkileşime girebilmektedir.

Aterosikleroz, Kalp Sağlığı ve B3 Vitamini

Bir çalışmada kalp hastalığı bulunan erkeklerin, B3 takviyesiyle aterosiklerozlarının ilerleyişinin yavaşlatıldığı ve daha az kalp krizi vakası yaşandığı saptanmıştır. Başka bir çalışmada tek başına B3 takviyesi alan erkeklerde ikinci bir kalp krizi vakasının yaşanması ihtimali düşürülmüştür.

Diyabet ve B3 Vitamini

Tip 1 Diyabetli bireylerde, zaman zaman bağışıklık sistemi pankreasta insülin üreten hücrelere saldırmaktadır. Niasinamid bu hücrelerin korunmasına bir süre yardımcı olabilmektedir.

Tip 2 diyabetli bireylerde B3 takviyesinin etkileri biraz daha karmaşıktır. Bu bireyler genellikle bozulmuş kan yağları profiline de sahip olduklarından B3 takviyesi bu konuda olumlu sonuçlar ortaya koymaktadır. Fakat niasin aynı zamanda kan şekerini yükseltebilmektedir. Bu da diyabet hastası olan bireyler için riskli bir durum olabilir. Tip 2 diyabetli bireylerde B3 vitamini takviyesi sırasında kan şekeri seviyelerinin iyi takip edilmesi gerekmektedir.

Osteoartirit ve B3 Vitamini

Yapılan bir çalışma niasinamid takviyesinin artirit semptomlarının azalmasına yardımcı olduğunu öne sürmüştür

Diğer Hastalıklar ve B3 Vitamini

Alzheimer Hastalığı: Alzheimer B3 vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar arasında yerini alabilmektedir. Farklı popülasyonlar üzerinde yapılan çalışmaların sonuçlarına göre, beslenme yoluyla yeterli miktarda B3 alan bireylerde Alzheimer Hastalığına yakalanma riski daha düşük bulunmuştur.

Katarakt: Diyet ile yeterince B3 alan bireylerin, katarakt olma ihtimallerinin daha düşük olduğu bulunmuştur.

Cilt Problemleri: Bazı araştırmacılar B3 vitamininin, cilt üzerine sürülebilen formlarını Rozase, yaşlanma ve cilt kanserinin önlenmesi için kullanmaktadır. Fakat kesin bilgilendirmeler için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

B3 aynı zamanda aşağıda belirtilen hastalık ve sorunların tedavisinde kullanılmaktadır;

• Hiperaktivite (ADHD)
• Migren
• Baş Dönmesi
• Depresyon
• Harekete Bağlı Mide Bulantıları
• Alkol Bağımlılığı

B3 Vitamini Nelerde Bulunur?

B3 vitamini hangi besinlerde bulunur sorusunun cevabı aşağıda belirtildiği gibidir;

• Kök Sebzeler
• Bira Mayası
• Dana Karaciğeri
• Dana Böbreği
• Balık
• Somon
• Kılıç Balığı
• Ton Balığı
• Ayçekirdeği
• Yer Fıstığı

Gelişmiş ülkelerde, ekmek ve tahıllar genellikle B3 vitamininden zenginleştirilmiştir. Vücudun niasine çevirdiği bir amino asit olan triptofandan zengin besinlerde kanatlı hayvanlar, kırmızı et ve süt ürünleri olarak sıralanabilir.

Önerilen B3 Vitamini Alımı Miktarları

Midenin rahatsız olmaması için, B3 takviyelerinin öğünlerle beraber alınması önerilmektedir.

Günlük önerilen B3 miktarları şu şekildedir;

• Bebek 0-6 ay: 2 mg
• Bebek, 7-12 ay: 4 mg
• Çocuk, 1-3 yaş: 6 mg
• Çocuk, 4-8 yaş: 8 mg
• Çocuk, 9-13 yaş: 12 mg
• Erkek Çocuk, 14-18 Yaş: 16 mg
• Kız Çocuk, 14-18 Yaş: 14 mg
• Erkek 19 Yaş ve Üstü: 16 mg
• Kadın 19 Yaş ve Üstü: 14 mg
• Hamile: 18 mg
• Emziren: 17 mg

Karaciğer üzerindeki etkilerinden dolayı B3 bazı ilaçlarla etkileşime girmektedir. Bir ilaç tedavisi görüyorsanız veya düzenli olarak alkol tüketiyorsanız, sağlık profesyonellerine danışmadan B3 takviyesine başlamamanız gerekmektedir.