İştahsızlık : Yemek Seçen Çocuk

İştahsızlık birçok çocuklarda dönem dönem çeşitli sebeplere bağlı olarak görülen bir durumdur. “Çocuğum yemek yemiyor!” şikâyeti neredeyse bütün ebeveynlerin hayatlarının bir döneminde yaşadıkları bir durumdur. “Bu konu hakkında ne yapabilirim?” sorusu ise sıkça sağlık personellerine sorulmaktadır. İştahsızlık nedenleri birçok temele dayandırılabilmektedir. Bütün yemek seçen çocuklarda konu iştah olması veya iştahsızlık olmayabilir. Bu sebeple günümüzde birçok ebeveynin yaptığı gibi hemen iştah acıcı ilaç veya başka çözümlerin peşinden gidilmemelidir. Yapılan araştırmalar, 2-5 yaş arasında çocuk sahibi olan ebeveynlerin %20’sinin çocuklarının yemek ayırt eden çocuklar olduklarını öne sürdüklerini söylemektedir. Yemek yiyen çocuk her ebeveynin hayalidir. Birçok çocuk zaman içinde seçicilikten uzaklaşsa da bu süreç aileler için oldukça endişe verici geçebilmektedir. Her şeyden önce bilinmesi gereken şey, söz konusu yemek seçimleri olduğunda çocukların oldukça zor karakterler haline gelebilecekleridir.

İştahsızlık ve Yemek Seçen Çocuklar

Peki yemek yemeyen çocuğa ne yapmalı? Çocukluk dönemi algıda seçiciliğin de gelişmesiyle beraber dünyadaki birçok yeni şeyi keşfetmek üzerine kurulu bir dönemdir. Öyle ki birçok çocuğun kurduğu ilk cümlelerden biri “Bu ne?” olarak karşımıza çıkmaktadır. Etraflarındaki her şeye karşı büyük bir merak duyarlar ve hep keşfetmeye çalışırlar. Söz konusu yemek seçimi olduğunda ise görmek veya işitmek kadar kolay kanmayan bir duyu olan tatmak devreye girer. Öyle ki bu duyu, diğer duyularla kombine bir şekilde çalışmaktadır. Yemeklerin yalnızca tadı değil aynı zamanda dokuları (pütürlü, yumuşak vb.), kokuları ve görünüşleri de çocukların yemek seçimlerini etkilemektedir.

İşte çocuğunuzdan büyüme sürecinde yemek ayırt etmek ve iştahsızlık ile ilgili duyabileceğiniz bazı şikayetler, bunların çözümleri ve çocuğunuza dengeli beslenmeyi öğretebileceğiniz birkaç öneri.

Yemeğim Hiç Lezzetli Değil!

Genellikle çocuklar tatlı tadı olan besinlere karşı daha eğilimli olurlar. Bunun birden fazla sebebi olsa da en önemli sebepler şu şekilde sıralanabilir; anne sütü de tatlı bir tada sahip olduğundan alışkanlıkları doğduklarından beri bu şekilde gelişebilmektedir. İkincisi ise ek besine geçerken çocuklara genellikle ilk önce tatlı tatları olan meyveler denetilir. Ayrıca çok hızlı büyüdüklerinden, enerji açıkları çok yüksektir. Dolayısıyla enerji açıklarını hızlıca kapatacak, yüksek kalorili besinlere eğilimler gösterebilirler. Eğer işlenmiş veya paketli gıdalar ile tanışmış bir çocuğunuz varsa enerji açıklarını buradan kapatmaya ihtiyaç duyabilme ihtimalleri yüksektir. Dünyaya gelen insanların ¼’ü acı/ekşi veya farklı tatlara karşı daha hassas olan genlere sahip olarak doğmaktadır. Bu da brüksel lahanası gibi kendine has tadı olan besinlerin tüketimi konusunda bireylerin aklında soru işaretleri oluşturmaktadır.

Örneğin çocuğunuz brokoli yemekten hoşlanmıyorsa, brokoliyi beslenme düzeninden tamamen çıkarmanıza gerek yoktur. Brokoli çorbası veya püresi şeklinde ona bu sebzeyi tekrar tekrar sunabilirsiniz. Yapılan araştırmalar çocukların bir besini daha fazla severek yemeden önce tabaklarında en az 5-10 kez görmelerinin faydalı olduğunu söylemiştir. Özellikle sebzeler konusunda seçici davranan çocuklarda bir sosun eşlik etmesi yemelerini kolaylaştırmaktadır. Yine yapılan bir çalışmaya göre çocuklar sebzeleri yanında batırabilecekleri lezzetli bir sos olduğunda severek yeme ihtimalleri artmaktadır.

Çocuğunuz Aç Olmayabilir

2 yaşından sonra çocukların büyüme hızında yavaşlamalar görülmeye başlar. Buna bağlı olarak 2 yaşından sonra çocuklarda iştahsızlık görülmesi oldukça normaldir. Bu yüzden kiloları ve boyları olması gerektiği kadar ise çocuklarınızı yemek yemeleri için zorlamamanız gerekmektedir. Ayrıca çocuğunuz çok fazla atıştırma alışkanlığına sahipse, ana öğünleri yemek istemeyebilir.

Bu gibi durumlarda ana öğünlere öncelik verin ve çok ihtiyaç duyduğunu düşünüyorsanız çocuklarınıza minik ara öğünler sunun. Böylece ana öğünler için daha iştahlı olmalarını sağlayabilirsiniz.

Ayrıca bazı hastalıklarda çocuklarda iştahsızlık görülmesi oldukça normaldir. Özellikle hastalık dönemlerinde çocuğunuzun iştahsızlık çekmesi konusunda panik yapmamanız gerekmektedir.

Çocuğunuz Bağımsızlığını İlan Etmek İçin Yemek Yemeyi Reddedebilir

Birçok ebeveyninde çok iyi bildiği gibi çocukların en çok kullandığı cümlelerden biri “Hayır!”dır. Kontrolün kendilerinde olduğunu hissetme yöntemlerinden biri de tabağı iterek yemek yemeyi reddetmektir. Bu büyüme ve gelişme sürecinin doğal bir parçasıdır.

Yemek yedirme serüvenini bir güç gösterisi haline getirmeyin. Özellikle bir besin için çocuğunuzu çok fazla zorlarsanız o besini yemekten ömür boyu kaçınabilir. Aynı durum “Eğer yemeğini bitirirsen, tatlını yiyebilirsin.” Gibi cümleler kurduğunuzda da karşınıza çıkabilir. Seçimi çocuğunuza bırakın, bir yandan da yemeyi reddettiği besinlerin onun sağlığı ve büyümesi için ne kadar faydalı olabileceğini sakince ona açıklamaya çalışın

Çocuklarda İştahsızlık Medikal Bir Temele Dayalı Olabilir

İştahsızlık nadiren bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkar. Fakat bazı durumlarda çocuklar sağlık problemleri yüzünden yemekler konusunda seçici olabilmektedirler. Eğer çocuğunuz yemek yeme konusunda gereğinden fazla gerginse ve neredeyse sunduğunuz her besini reddediyorsa, hemen kulaktan dolma iştah acıcı çözümlere başvurmadan, bir sağlık personelinden yardım almanız size kolaylık sağlayabilir.

Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları Geliştirmek

Bazı davranışların oturması çocuğunuzun yemekler konusunda seçici olmasının önüne geçebilir.

Çocuğunuza Seçenekler Sunun

Sofrada birden fazla sağlıklı yemek seçeneği olması çocuğunuza seçme imkânı verir. Böylece yemek alanı savaş alanına dönmez. Örneğin masada bir sebze yemeği, bir et yemeği, belki makarna ve salata olsun. Çocuğunuz bu yemeklerden bir veya birden fazlasını tercih edecektir.

Dikkat Dağıtıcı Unsurları Ortadan Kaldırın

Çocuklar için oyun oynamak yemek yemekten daha ilgi çekici bir aktivitedir. Bu yüzden yemek masasından telefonları uzaklaştırın ve televizyonu kapatın. Böylece çocuğunuzun sadece yemek yemeye odaklanabilir ve tüm duyu organlarıyla yediklerini algılayabilirler.

Çocuklarınızın Porsiyonlarının Küçük Olması İştahsızlık Belirtisi Değildir

Çocuklarınızın sizin kadar büyük porsiyonlar yemesini beklememelisiniz. Onlar kendi açlık tokluk mekanizmalarını iyi kontrol edebilmektedirler. Dolayısıyla doyduklarını söylediklerinde onlara inanabilirsiniz. Yakın zamanda tekrar acıkırlarsa meyve ve süt gibi sağlıklı seçenekler önerebilirsiniz.

Çocukları Mutfağa Sokun

Yemekleri hazırlarken çocuklarınızın da size katılmasını sağlayın. Çocuklar genellikle hazırlanmasına yardımcı oldukları denemeye daha meyilli olurlar. Hatta market alışverişini beraber yapmanız bu sürece daha da fazla katkı sağlayacaktır.

Çocuklarınıza Doğru Örnek Olun

Çocuklar birçok konuda olduğu gibi yemek seçimleri konusunda da ailelerini örnek almaya meyillilerdir. Bu yüzden tabağınızdaki yemekleri reddetmeden veya olumsuz bir fikir belirtmeden önce iki kere düşünmeniz gerekmektedir. Yeni yemekleri denemeyi eğlenceli ve heyecanlı bir hale getirirseniz, çocuklarınız da size eşlik edecektir.