E Vitamini Hakkında Bilinmesi Gerekenler

E vitamini doğal olarak besinlerin içinde bulunan ve antioksidan özelliği bilinen, yağda çözünen bir vitamindir.

E VİTAMİNİ NEDİR?

Vitamin E; Yağda çözünen bir grup bileşiğe verilen isimdir.

Doğal olarak bulunan bu vitamin, 8 farklı formdadır ve her biri farklı biyolojik aktiviteye sahiptir. Alfa-tokoferol insan ihtiyaçlarını karşılayan tek formdur.

Serumda bulunma oranı karaciğer aktivitesine bağlıdır. Çünkü ince bağırsaktan emildikten sonra bu besin öğesi karaciğer tarafından değerlendirilmeye alınmaktadır.

E Vitamini Ne İşe Yarar?

İyi bir antioksidan aktivitesine sahiptir. Antioksidanlar hücrelerin serbest radikaller tarafından zarar görmesini engellemektedir. Serbest radikallerin hücrelere verdiği zarar, kardiyovasküler hastalıkların veya kanserin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu serbest radikallerin taşıdığı paylaşılmamış elektronlar oldukça yüksek enerjilere sahiptir ve oksjenle hızlıca reaksiyona girip, reaktif oksijen türleri (ROS) oluşumuna neden olabilir. İnsan vücudu ROS’ları besinleri enerjiye dönüştürürken kendi kendine üretir ve antioksidanlar ROS’un zararlı etkilerine karşı hücreleri koruyabilir. Vücut aynı zamanda sigara kullanımı, hava kirliliği, ultraviyole rasyasyon gibi sebeplerle de serbest radikallere maruz kalabilir.

Vitamin E ayrıca bağışıklık sistemi elemanı olarak da görev almaktadır. Düz kas hücreleri, trombositler ve monositlerde görülebilen farklılaşmalara neden olan protein kinaz C enziminin aktivitesi de alfa-tokoferoller tarafından engellenir. E vitamini faydaları bu şekilde açıklanmaktadır.

 Günlük Önerilen Alım

*Yeterli Alım (AI)

E Vitamini Nelerde Bulunur?

Peki antioksidan özelliğiye ön plana çıkan E vitamini nelerde var?

E Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

Yağlı tohumlar, bitkisel yağlar en iyi E vitamini içeren besinler olarak kabul edilir. Ayrıca yeşil yapraklı sebzelerde ve bazı zenginleştirilmiş besinlerde de bulunmaktadır. Soya fasulyesi, kanola ve mısır yağı gama-tokoferol içermektedir.

Vitamin E Takviyesi

Takviyelerde bulunan hali genellikle alfa-tokoferol formatındandır. Doğal olarak bulunan alfa-tokoferoldan farklı olarak, sentetik alfa-tokoferol birden fazla stereoizomerik formatta bulunur. Sentetik alfa-tokoferol, doğal alfa-tokoferolden iki kat daha fazla emilir. Bu vitamin farklı formatlarda karşımıza çıkmaktadır. Takviyeler, E vitamini kapsülü, E vitamini ampul, E vitamini yağı şeklinde bulunmaktadır. Evicap E vitamini, Solgar ve Evigen örnek gösterilebilecek bazı farklı markalardır. Piyasada vitamin E fiyatı değişiklik göstermektedir. E vitamini ampul fiyatı, E vitamini kapsül fiyatı ve yağının fiyatı birbirinden farklıdır. Genellikle E vitamini kapsülü göz çevresi için kullanılmaktadır.

E Vitamini Eksikliği

Bu vitaminin eksikliği çok sık rastlanılan bir durum değildir.  Çok düşük ağırlıklı olan prematüre bebeklerde (<1,500 gram) bu vitaminin eksikliği görülür. Bu bebeklerde takviye; retinanın zarar görmesi gibi komplikasyonların gelişmesini önler.

Sindirim sistemi bu vitaminin emilimi için yağa ihtiyaç duyduğundan, yağ emilim bozukluğu olan bireylerde eksikliğinin görülmesi ihtimali de yüksektir.

Periferal nöropati, ataksi, retinopati, bağışıklık sisteminde bozukluklar gibi durumlar, vitamin E eksikliğinde görülen hastalıklar kategorisinde değerlendirilebilir. Chron hastalığı bulunan, kistik fibrozis olan veya safra salınım sorunları yaşayan bireylerde de vitamin E eksikliği belirtileri görülmektedir.

Abetalipoproteinemisi olan bireylerde yüksek dozda alımı gerekli olabilmektedir (100 mg/kg veya 5-10 g/gün gibi).

Yüksek Dozda Alımı Tehlikeli midir?

Yüksek dozda alfa-tokoferol takviyesi kanamalara ve kanın pıhtılaşmasında görülebilecek sorunlara neden olabilmektedir.

Potansiyel kanama etkileri dolayısıyla FNB bu vitamin için tolere edilebilir üst limitler belirlemiştir. Tolere edilebilir üst limiti aşan takviyelerin uzun süreli kullanımı sağlığı tehdit eden yan etkilere sahiptir. Bebekler için herhangi bir üst limit belirlenmemiştir.

Vitamin E Tolere Edilebilir Üst Limitleri (UL, FNB Verileri)